EXPERTISE

De praktijk van Judith kenmerkt zich sinds 2006 door strategische en juridische advisering rondom omgevingsrechtelijke vraagstukken, met name ten aanzien van vergunningen, zoals bijvoorbeeld die met betrekking tot risicovolle inrichtingen, duurzame gebiedsontwikkeling en hernieuwbare energie. Ter voorbereiding op de Omgevingswet volgde Judith de twee post-academische Grotius specialisatieopleidingen “Algemeen bestuursrecht” en “Omgevingsrecht”.

Judith staat sinds 2006 overheden bij van A tot Z-uitdagingen in het bestuursrecht. Zo begeleidt zij gemeenten bij visievorming waarin duurzaamheidsambities moeten worden doorvertaald naar bestendige besluitvorming. Daarnaast onderzoekt en adviseert zij over de juridische haalbaarheid van complexe ruimtelijke (experimentele) plannen en besluiten. Met haar ruime ervaring als procesvertegenwoordiger bij de rechtbank of de Raad van State kent zij ook het klappen van de zweep bij procedures en in minnelijke (participatie) trajecten.

“De urgentie van klimaatadaptatie en energietransitie wordt steeds actueler. Overheden, burgers en bedrijven richten zich meer op duurzaamheidaspecten van ruimtelijke ontwikkelingen. Meestal vanuit ambitie, maar soms moeten bedrijven of burgers worden gestimuleerd of zelfs gedwongen. Ook de Omgevingswet spreekt niet langer tot de verbeelding. Wij leven in een transformatietijdperk met duurzaamheid als integraal thema bij veelzijdige projecten. Het is noodzakelijk dat wij steeds daarbij met een schuin oog naar de toekomstige Omgevingswet kijken.”

Omgevingsrecht

In het omgevingsrecht staat het recht van onze fysieke leefomgeving centraal. De fysieke leefomgeving omvat o.a. bouwwerken, infrastructuur, watersystemen, water, bodem, lucht, landschappen, natuur, cultureel erfgoed en werelderfgoed. Deze onderwerpen zijn niet in één wet opgenomen, maar verdeeld over tientallen wetten met verschillende betrokken overheden, procedures en regels. Vanaf 1 januari 2024 worden deze wetten allemaal gebundeld in één wet met één samenhangend stelsel van planning, besluitvorming en procedures: de Omgevingswet.

Net als nu biedt het omgevingsrecht straks ook de overheid het juridisch kader en instrumentarium om beleid te maken voor de fysieke leefomgeving, maar wel binnen de regels die er zijn over het gebruik van die instrumenten. Die regels dienen tot waarborging van een goede taakuitoefening van de overheid enerzijds, en anderzijds tot bescherming van de rechten van burgers en bedrijven als grondgebruikers. Hieronder een aantal project en waar Judith bij betrokken is geweest.

Het begeleiden van complexe projecten en procedures bij gebiedsontwikkeling, inclusief participatietrajecten waarbij verschillende doelgroepen betrokken zijn.
Het adviseren en procederen over ruimtelijke besluiten ten behoeve van klimaatadaptatie en energietransitie, waaronder experimenteerprojecten die vooruitlopen op toekomstige wet- en regelgeving.
Het verlenen van rechtsbijstand aan overheden en bedrijven bij complexe en mediagevoelige milieu- en omgevingsrecht zaken met thema’s als geur, geluid en trillingen.
Het formuleren van bestemmingsplanregels omtrent het bouwen en gebruiken van aardgasvrije woonwijken (nieuw en bestaand)
Het transformeren van agrarische gronden naar (zware) industrie.
Het formuleren van aanvragen ten behoeve van de (her)ontwikkeling van recreatiebestemmingen in of nabij natuurgebieden.
Het adviseren van overheden over zorgplichten, zoals die met betrekking tot infrastructuur, bodem en milieu.
Het formuleren van inspraak en het reageren op inspraak op (rijks)structuurvisies.
Het formuleren van zienswijzen, bezwaren en (hoger)beroepsgronden gericht tegen bestemmingsplannen en projectbesluiten, handhavingsbesluiten.
Het toetsen van ruimtelijke besluiten aan wettelijke kaders, zoals bestemmingsplannen, structuurvisies en projectbesluiten (vergunningen).

Natuurrecht

Sinds de stikstofuitspraak heeft het recht dat onze natuur centraal stelt volop aandacht. Het natuurrecht omvat niet slechts regels over stikstof om onze natuurgebieden te beschermen, het gaat bijvoorbeeld ook over bescherming van inheemse dier- en plantensoorten, houtopstanden of historische bosgrond. Binnen natuurbescherming zijn er veel activiteiten met of zonder een vergunning. Er is wettelijk vastgelegd welke activiteiten in de natuur zijn verboden, welke kunnen worden toegestaan en hoe bepaalde activiteiten moeten worden verricht om de natuur niet negatief te beïnvloeden. Hieronder een aantal project en waar Judith bij betrokken is geweest.

Het adviseren omtrent de partiële bouwvrijstelling die ertoe strekte dat er geen rekening meer hoefde te worden gehouden met de gevolgen van de stikstofdepositie die tijdens de bouwfase wordt veroorzaakt op Natura 2000-gebieden.
Het adviseren over het inrichtingenbegrip in relatie tot het begrip ‘project’.
Het adviseren en procederen over bestemmingsplannen in relatie tot natuurrecht.
Het adviseren en procederen in vergunningenprocedures waarbij ook een natuurtoestemming noodzakelijk is voor de uitvoering van de activiteiten.
Het adviseren en procederen in ruimtelijke procedures waarin wordt opgekomen voor natuurbelangen.

Milieurecht

Het milieurecht is het onderdeel van het recht, dat tot doel heeft ons leefmilieu te beschermen. Zo zijn er in de Wet milieubeheer en aanverwante wetten regels gesteld voor bijvoorbeeld het beschermen van de bodem, lucht en waterkwaliteit. Milieubescherming is een taak van de overheid. In de wet staan daarom ook alle instrumenten die overheden gebruiken om het milieu te beschermen en te verbeteren, bijvoorbeeld regels over vergunningen voor industriële bedrijven, maar ook handhaving. Het meeste milieurecht valt daarmee ook onder het bestuursrecht. Hieronder een aantal project en waar Judith bij betrokken is geweest.

Het adviseren omtrent de partiële bouwvrijstelling die ertoe strekte dat er geen rekening meer hoefde te worden gehouden met de gevolgen van de stikstofdepositie die tijdens de bouwfase wordt veroorzaakt op Natura 2000-gebieden.
Het adviseren over het inrichtingenbegrip in relatie tot het begrip ‘project’.
Het adviseren en procederen over bestemmingsplannen in relatie tot natuurrecht.
Het adviseren en procederen in vergunningenprocedures waarbij ook een natuurtoestemming noodzakelijk is voor de uitvoering van de activiteiten.
Het adviseren en procederen in ruimtelijke procedures waarin wordt opgekomen voor natuurbelangen.

Bestuursrecht

Het bestuursrecht is het recht voor, van en tegen het handelen van een overheid. Het betreft het instrumentarium waarmee de overheid bestuurt, de normen waar de overheid zich aan moet houden en de juridische mogelijkheden die een betrokkene heeft om zich tegen de overheid te verzetten.

Besluiten en andere handelingen van een overheid kunnen burgers en bedrijven (en ook andere overheden) in hun belangen treffen. De rechtsbeschermingsmogelijkheden die het bestuursrecht daartegen biedt, zoals de mogelijkheden van bezwaar en (hoger)beroep, moeten leiden tot onafhankelijke en effectieve rechtspraak en worden beschouwd als een van de beginselen van een rechtsstaat.

In de dynamiek van bestuur, ambtelijke organisatie en maatschappij functioneert de overheid binnen de wettelijke kaders van het bestuursrecht. Het betrekken van burgers bij het proces van besluitvorming maakt daar nog geen expliciet wettelijk onderdeel van uit. In de aankomende Omgevingswet en in het Omgevingsbesluit zijn wel regels over participatie opgenomen. Voor de meeste instrumenten geldt dat daarin moet staan hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere bestuursorganen bij de voorbereiding betrokken zijn. Daarmee wordt beoogd voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen een breed draagvlak te borgen en maatschappelijke acceptatie te bespoedigen. Vraag zal rijzen hoe overheden deze verplichting zullen (moeten) invullen en of de betrokkenheid van de omgeving daarmee ook voldoende is verzekerd. Hieronder een aantal project en waar Judith bij betrokken is geweest.

Het onderzoeken van de reikwijdte van het transparantiebeginsel in relatie tot Europese wet- en regelgeving
Het adviseren en procederen over beginselen van behoorlijk bestuur in relatie tot concrete besluitvorming, waaronder het evenredigheidsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel en het motiveringsbeginsel.
Het adviseren en procederen in handhavingsprocedures.
Het adviseren en procederen over handelen en nalaten van overheden, waaronder het niet (tijdig) nemen van besluiten, geschillen over (on)bevoegdheden bij besluitvorming en onrechtmatige overheidsdaad.
Het adviseren en procederen bij de burgerlijke rechter voor overheden in aansprakelijkheids- en eigendomskwesties.